Interieur en afwerking

Interieur design is bijzonder gevoelig voor trends. Binnenhuisarchitectuur en -decoratie is een aanzienlijke markt, waar ook hernieuwbare producten een aandeel hebben. Biezen matten en hoogpolig wollen tapijten zijn misschien niet trendy en niet innovatief, maar veel meubels en stoffering kunnen prima van linnen, katoen, wol, of andere natuurlijke grondstoffen worden vervaardigd. In deze paragraaf wordt aandacht gegeven aan biobased producten voor vloeren en wanden. Noemenswaard zijn in dit verband linoleum, parket en tapijt en diverse soorten wandbekleding. Informatie over milieueffecten bij keuze van vloeren en vloerbedekkingen wordt door Milieu Centraal gegeven (Milieu Centraal, 2012). 

 

Keukens en installaties vallen buiten de scope van deze catalogus.

 

Forbo levert, naast vinyl, een breed scala aan marmoleum vloerbedekking, die wordt geproduceerd op basis van hernieuwbare grondstoffen: lijnolie, hars, kalk en houtmeel op een jute doek. Daarnaast is Forbo ook producent van industriële lijmen voor lamineren met hout op basis van synthetische componenten (EVA, PUR en PVAc) die van een Greenguard certificaat zijn voorzien (GEI, 2012). Het Greenguard certificaat richt zich met name op gezondheid en binnenklimaat.

 

Parketvloeren worden geproduceerd op basis van verschillende kwaliteiten hout of ook bamboe strips of gegranuleerde kurk. Vele hardhoutsoorten (zie 3.1) zijn geschikt om decoratieve vloeren te leggen. Van belang voor de milieuprestatie zijn de lijmen en lakken die worden toegepast bij aanbrengen en onderhoud.

 

Praktisch alle commerciële bedrijven die parket en parketonderhoudsproducten leveren hebben een productenpakket uitsluitend op basis van kunststoffen (lakken, lijmen). Veelvuldig worden PVAc, PUR of Epoxy gebaseerde systemen aangeboden. Vaak is het zoeken naar de (technische) specificaties, terwijl wel de milieuvriendelijkheid wordt aangevoerd (geen oplosmiddelen). Voor dispersielijmen of polymeerlijmen worden geen nadere specificaties geleverd. Waarschijnlijk worden in sommige van deze lijmen ook silaanpolymeren toegepast.

 

Parketvloerlakken worden geproduceerd op basis van synthetische polymeren (PUR, Epoxy), waarmee slijtvastheid en waterafstotendheid wordt gegarandeerd. Voor parket en kurk is er een water gedragen PUR, een twee-componenten lak die een sterke beschermende laag vormt. Op basis van natuurlijke olie is een uitstekende beschermende laag aan te brengen, maar daarbij is een langere behandeling nodig en ook een meer intensief onderhoud vereist. Dit kan weer mogelijke consequenties hebben voor de ecologische footprint.

 

Tapijten, karpetten en vloerkleden zijn er in vele vormen en kleuren en worden gemaakt van uiteenlopende materialen. Tapijten zijn beschikbaar van met de hand vervaardigde tapijten en matten (getuft, geknoopt, geweven) tot industrieel geproduceerde vervilte tegels en hoogpolig kamerbreed tapijt. De vezels (pool) kunnen van dierlijke of plantaardige oorsprong zijn (wol, katoen, sisal, kokos, jute) of veelal ook synthetisch (polyamide nylon, PP). Soms worden gerecyclede vezels gebruikt. In veel gevallen is de tapijtrug gemaakt van bijvoorbeeld een bitumen of pvc. In enkele gevallen wordt ook rubber latex toegepast in ondertapijten. Cunera heeft o.a. in hun productenpakket kokosmatten met latex rug. Natuurrubber wordt ook gebruikt voor decoratieve vloertegels.

     

Tapijten kunnen worden geleverd met een milieuproductverklaring (EPD). De tapijt industrie in Europa heeft productnormen ontwikkeld, waaraan vloerbedekkingen moeten voldoen om door te gaan als duurzaam geproduceerd tapijt .

 

Duurzaam inrichten is een van de nieuwe trends waarop de tapijten branche inspeelt. Desso bijvoorbeeld streeft C2C-productontwerp na. Ook andere bedrijven streven naar milieukeur voor hun producten zoals Interfaceflor, MarcJansen, etc (Vloerbekleding, 2012).  Voor de tapijtbranche zijn recycling technieken nog niet optimaal (Bijleveld, 2010).

 

Vloerverwarming (lage temperatuur verwarming) wordt veelal toegepast in combinatie met natuursteen plavuizen of keramiektegels, maar is ook een optie met sommige tapijten, (dun) parket of laminaat, linoleum of vinyl.

 

Rubber-cement tussenvloer is geschikt voor toepassing van natuursteen op een houten ondervloer. Rubbersnippers worden daarvoor gemengd met cement, water en latex. Een dergelijke tussenlaag kan de werking van houten ondervloer opvangen.

 

Voor wandafwerking en decoratie is, naast leemstuc, schelpenkalkstuc en latex muurverf, een scala aan diverse wandbekledingen op de markt, deels van biobased herkomst. Behang is een traditionele manier om wanden af te werken. Vanouds waren dit met decoratieve patronen  bedrukte rollen papier. Tegenwoordig zijn ook alle mogelijke soorten fotobehang verkrijgbaar (Fotobehang, 2012). Rollen behang worden tegenwoordig veelal voorzien van een vinyl toplaag en/of een non-woven vlies onderlaag. Ook glasvezelweefsels worden in verschillende soorten behang toegepast om scheuren in wanden te overbruggen. Raufaser behang is een dik behangpapier waarin houtdeeltjes zijn vermengd.

 

Voorbeelden van andere biobased wandbekleding zijn: kurk, linnen wandbekleding, houten lambrisering en schroten, wandpanelen (MDF, hout). Ook wordt lederen wandbekleding aangeboden, maar regelmatig is dit een kunststof imitatie (PVC en PUR kunstleer, of skai). 

 

In Duitsland is zogenaamde Faserputz op de markt, een product dat primair aangeprezen wordt als een wandbekleding, die de warmte-isolatie verbetert en geluidisolerend en -dempend werkt. Dit materiaal is o.a. gebaseerd op natuurlijke oliën en cellulose vezels. Ook in Nederland zijn spuitsystemen op de markt voor het aanbrengen van cellulose vezels op wanden (met ca 15% PVA lijm), met name voor akoestische demping.

 

Bouwen met papier en karton heeft aandacht gekregen van het Kennis Centrum Papier en Karton (Van Iersel, 2010), waarbij de voordelen van lichtgewicht bouwen en tijdelijke constructies werden belicht (Booosting, 2010). Bekende voorbeelden zijn honingraat karton kern in sandwich panelen en Octatube (Chris Wattel) ontwerpen met kartonnen kokers naar voorbeeld van Japanse architecten (Shigeru Ban). De kant-en-klare kartonnen binnenwandpanelen van Spanell onderscheiden zich door de eenvoudige montage, en diverse toepassingsmogelijkheden en stabiliteit. Honingraatkarton, als kernmateriaal voor lichtgewicht deuren, meubels en sandwich constructies heeft beperkte thermische isolatiewaarde

 

Kartonnen 'buizen' of vormprofielen kunnen worden toegepast in plaats van PVC buizen of kunststofschuimen in beton. Zo werden kartonnen ventilatiekokers met een verwachte levensduur van 20 jaar toegepast in een kantoorgebouw XX architecten (Jouke Post) in Delft (Post, 2012).

 

Vochtgevoeligheid en brandveiligheid zijn beperkende factoren bij toepassing van papier en karton in bouwconstructies. Papercrete (2009) wordt in USA toegepast als alternatief duurzaam bouwmateriaal. Dit is een product waarbij gerecycled papier wordt vermengd met cement tot lichtgewicht constructiemateriaal en stuc afwerking.

 

Bouwpapier wordt door verschillende leveranciers geleverd. Het wordt toegepast als winddichte en dampremmende folie. Sisalex is een sisalvezel versterkt bouwpapier dat toepassing vindt als onderdakfolie. 

 

Er komt in nieuwe bouwprojecten ook meer en meer aandacht voor gebruik van grijswater en gescheiden sanitatie (Bentvelzen, 2008). Er worden diverse systemen voor regenwateropvang,  grijswater, decentrale sanitatie en filtersystemen aangeboden waarmee een besparing op de drinkwaterzuiveringskosten kan worden gerealiseerd (GEP, 2012). 

 

Connex ecodesign heeft een kabelgoot van bioplastic op basis van aardappelzetmeel en maïsmeel met bieten- of spinaziekleurstoffen.